La construcción narrativa de Lactancio: una aproximación a la intención historiográfica en De mortibus persecutorum (s. IV d.C.)

Autores/as

Palabras clave:

Narración, Historiografía, Lactancio, Apología, De mortibus persecutorum, Imperio Romano

Resumen

En el presente estudio analizamos la construcción narrativa y metodológica de la obra De mortibus persecutorum de Lactancio, escrita durante el siglo IV d.C. En primer lugar, examinamos los rasgos narrativos que definen tanto al género apologético como al historiográfico. Posteriormente, revisamos estas características narrativas en la obra de Lactancio, demostrando que su escrito posee una intención historiográfica con la que busca transmitir una memoria histórica de la cristiandad en el mundo romano.

Descargas

Los datos de descarga aún no están disponibles.

Referencias

Fuentes y documentos:

ARNOBII (1844), Adversus Gentes, ed. Migne, Patroligiae, V, París: Excudebat Sirou.

ARNOBIUS (1871), Adversus Gentes, vol. XIX, Edinburgo: T & T Clark.

CIPRIANO (1964), Tratados. Cartas, ed. Julio Campos, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos.

CIPRIANO (1998), Cartas, trad. María Luisa García Sanchidrián, Madrid: Gredos.

EUSEBIO DE CESAREA (2001), Historia Eclesiástica, trad. Argimiro Velasco-Delgado, Madrid: Biblioteca de Autores Cristianos.

EUSEBIUS (1926-1932), Historia ecclesiastica, vol. 1-2, ed. Kirsopp Lake, J.E.L. Oulton y H.J. Lawlor, G.P. Putnam's Press; Harvard University Press; London, New York, Cambridge, Mass: Heinemann. En:http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A2008.01.0640%3Abook%3D1%3Achapter%3D1%3Asection%3D1 (Julio, 2017)

LACTANCE (1954), De mortibus persecutorum, ed. J. Moreau, París: Sources Chrétiennes.

LACTANCIO (1982), Sobre la muerte de los perseguidores, trad. Ramón Teja, Madrid: Gredos.

M.MINUCII FELICIS (1867), Octavius, ed. Carolus Halm, Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Vindobonae: C. Geroldi Filium Bibliopolam Academiae

MINUCIO FÉLIX (1990), El Octavio, trad. P. Santos de Domingo, Sevilla: Apostolado Mariano.

TERTULLIAN (1931), Apologeticum,T. R. Glover, Harvard University Press; London, Cambridge, Massachusetts: Heinemann.En: http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:2008.01.0570 (Julio, 2017)

TERTULLIAN (1954), Ad Nationes, ed. Borleffs, Corpus Christianorum Series Latina, I, Turnhout: Brepols. En: http://www.tertullian.org/latin/ad_nationes_1.htm (Julio, 2017)

TERTULIANO (2001a), Apologético, trad. Carmen Castillo García, Madrid: Gredos.

TERTULIANO (2001b), A los Gentiles, trad. Carmen Castillo García, Madrid: Gredos.

Obras y artículos de revistas:

ALESSO, M. (2005-2006), “Los géneros literarios en el primer cristianismo”, Circe, 10: 19-36.

AMES, C. (2005-2006), “Religión romana y cristianismo. La mirada de Tertuliano en Apologeticum y Ad nationes”, Circe, 10: 37-57.

AURELL, J. (2006), “El nuevo medievalismo y la interpretación de los textos históricos”, Hispania, 66,224: 809-832.

BALMACEDA, C. (2013), “La Antigüedad Clásica: Grecia y Roma”. En Jaume Aurell, et. al., Comprender el pasado. Una historia de la escritura y el pensamiento histórico, Madrid: Akal, pp.9-57.

BALMACEDA, C. (2013), “La Antigüedad tardía: la historiografía cristiana y bizantina”. En Jaume Aurell, et. al., Comprender el pasado. Una historia de la escritura y el pensamiento histórico, Madrid: Akal, pp.59-93.

BARNES, T. D. (1973), “Lactantius and Constantine”, The Journal of Roman Studies, 63: 29-46.

BLÁZQUEZ, J. M. (1995), “La reacción pagana ante el cristianismo”. En Jaime Alvar, et. al., Cristianismo primitivo y religiones mistéricas, Madrid: Cátedra, pp.157-195.

CARRASCO, A. (1995), “La trama del tiempo. Algunas consideraciones en torno a lo narrativo en historia”, Cuadernos de Historia Moderna, Madrid, núm. 20: 87-109.

CHRISTENSEN, A. S. (1980), Lactantius the historian. An analysis of the De Mortibus Persecutorum, Copenhagen: Museum Tusculanum Press.

COLLINGWOOD, R. G. (2010), Idea de la historia, México D.F.: Fondo de Cultura Económica.

COLOT, B. (2005), “Historiographie chrétienne et romanesque: le De mortibus persecutorumde Lactance (250-325 ap. J.C.)”, Vigiliae Christianae, 59, 2: 135-151.

DANIÉLOU, J. (2006), Los orígenes del cristianismo latino, Madrid: Cristiandad.

DURÁN, N. (2001), Formas de hacer historia. Historiografía grecolatina y medieval, México D.F.: Ediciones Navarra.

EDWARDS, M.et. al. (1999), Apologetics in the Roman Empire. Pagan, Jews and Christians, Nueva York: Oxford University Press.

FREDOUILLE, J. C. (1992), “L’ apologétique chrétienne Antique: naissance d’un genre littéraire”, Revue des Études Augustiniennes, 38: 219-234.

FREDOUILLE, J. C. (1995), “L’ apologétique chrétienne Antique: métamorphoses d’un genre polymorphe”, Revue des Études Augustiniennes, 41: 201-216.

FRENKEL, D. (2006), “De II Macabaeos a De mortibus persecutorum de Lactancio”, Anales de Historia Antigua, Medieval y Moderna, 39: 1-8.

JACOBSEN, A. (2009), “Main topics in early Christian apologetics”. En Brakke, David, et. al., Early christianity in the context of Antiquity. Critique and Apologetics. Jews, Christians and Pagans in Antiquity, Frankfurt y Main: Peter Lang, pp. 85-110.

JAEGER, W. (2012), Cristianismo primitivo y paideia griega, México D.F.: Fondo de Cultura Económica.

KLOSTERGAARD PETERSEN, A. (2009), “The diversity of apologetics: from genre to a mode of thinking”. En Brakke, David, et. al., Early christianity in the context of Antiquity. Critique and Apologetics. Jews, Christians and Pagans in Antiquity, Frankfurt y Main: Peter Lang, pp.15-41.

LAURIN, J. (1954), Orientations maitresses des apologistes chrétiens de 270 à 361, Roma: Apud Aedes Universitatis Gregorianae.

MARINA SÁEZ, R. M. (2011), “Retórica y pensamiento en la apologética cristiana: el exemplumde M. Atilio Régulo, de Tertuliano a Agustín”, Polis, núm. 23: 153-170.

MOMIGLIANO, A. (1993), Ensayos de historiografía antigua y moderna, México D.F.: Fondo de Cultura Económica.

MONAT, P. (1982), Lactance et la Bible. Une propédeutique latine à la lectura de la Bible dans l’Occident constantinien, 1, París: Études Augustiniennes.

MOREAU, J. (1954), “Préface”. En Lactance, De la mort des persécuteurs, París: Sources Chrétiennes.

OCKER, C. (1986), “Unius Arbitrio Mudum Regi Necesse Est: Lactantius’ concern for the preservation of Roman Society”, Vigiliae Christianae, vol. 40, núm. 4: 348-364.

ORLANDIS, J. (2010), Historia de la Iglesia, Madrid: RIALP.

PICHON, R. (1901), Lactance. Étude sur le movement philosophique et religieux sous le règnede Constantin, París: Librairie Hachette et C.

RANKIN, D. (2006), From Clement to Origin. The social and historical context of the Church Fathers, Hampshire y Burlington: Ashgate.

RECEVEUR, F. (1842), Historia de la Iglesia, tomo 3, Madrid: Imp. José Félix Palacios.

RICOEUR, P. (1995), Tiempo y narración: la configuración del tiempo en el relato histórico, vol. 1, Madrid: Siglo XXI Editores.

____(1999), Historia y narratividad, Barcelona: Paidós.

RYAN, H. R. (1982), Kategoriaand Apologia: on their rethorical criticism as a speech set”, Quarterly Journal of Speech, núm. 68: 254-261.

SÁNCHEZ SALOR, E. (2006), Historiografía latino-cristiana. Principios, contenido, forma, Roma: L’Erma di Bretschneider.

SHEPHERD, M.H. (1938), “The early apologists and Christian worship”, The Journal of Religion, 18, 1: 60-79.

SILVA, D. (2011), “Lactancio e o topos da historia magistra vitae: uma análise da obra sobre a morte dos perseguidores”, Phoinix, 17-1: 99-111

TEJA, R. (1982), “Introducción”. En Lactancio, Sobre la muerte de los perseguidores, Madrid: Gredos.

TORRES, J. (2010), “Recursos retóricos en la polémica literaria entre cristianos y paganos (ss. II-IV): el género del Diálogo”. En Mercedes López Salvá, De cara al más allá: conflicto, convivencia y asimilación demodelos paganos en el cristianismo antiguo, Madrid: Pórtico, pp.95-115.

VON CAMPENHAUSEN, H. (2001), Los Padres de la Iglesia. Padres Latinos, vol. 2, Madrid: Cristiandad.

WHITBY, M. (2011), “Imperial Christian Historiography”. En Andrew Feldherr y Grant Hardy, The Oxford History of Historical Writing, Beginnings to AD 600, Oxford: Oxford University Press, pp.346-370.

WHITE, H. (1992), El contenido de la forma. Narrativa, discurso y representación histórica, Barcelona: Paidós.

WHITE, H. (2003), El texto como artefacto literario y otros escritos,Barcelona: Paidós.

WINCKELMANN, F. (2003), “Historiography in the age of Constantine”. En Gabriele Marasco, Historiography in Late Antiquity. Fourth to Sixth Century A.D., Leiden y Boston.

Descargas

Publicado

2017-10-01

Número

Sección

Artículos

Cómo citar

La construcción narrativa de Lactancio: una aproximación a la intención historiográfica en De mortibus persecutorum (s. IV d.C.). (2017). Talia Dixit. Revista Interdisciplinar De Retórica E Historiografía, 12, 39-66. https://revista-taliadixit.unex.es/index.php/TD/article/view/262

Artículos más leídos del mismo autor/a

<< < 6 7 8 9 10 11 12 13 14 > >>